Không chỉ chuyện tỷ giá hay hàng loạt nguyên nhiên liệu đầu vào tăng, các doanh nghiệp cũng phải nghĩ tới ngay những ảnh hưởng sau động đất, sóng thần ở Nhật Bản, chuyên gia Phạm Chi Lan khuyến nghị.
Hôm 15/3, tại hội thảo bàn về chuyện doanh nghiệp sẽ phải ứng phó ra sao với hàng loạt sự thay đổi của chính sách kinh tế vĩ mô (Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu kinh doanh và hỗ trợ doanh nghiệp tổ chức), khá nhiều doanh nghiệp đã bày tỏ bức xúc khi phải chịu đựng cơn địa chấn đột ngột của tỷ giá! Cùng lúc đó, "sóng thần" Nhật Bản lại càn quét khắp các thị trường toàn cầu.
Doanh nghiệp vẫn còn choáng vì điện, xăng và tỷ giá
Hơn 1 tháng sau cú phi mã của tỷ giá, các doanh nghiệp Việt Nam dường như vẫn chưa nguôi ngoai cơn bức bối. Vì giờ đây, đó còn là tác động kép. Nhiều doanh nghiệp phải điều chỉnh chỉ tiêu lợi nhuận xuống thấp hơn nhiều so với năm trước. Thậm chí, không ít doanh nghiệp phải chuyển mục tiêu từ "có lãi" sang mục tiêu "giữ vững thị trường".
Ông Nguyễn Khắc Tùng - Phó phòng Marketing, công ty bánh kẹo Hữu Nghị, Hà Nội bày tỏ: "Đợt điều chỉnh tỷ giá vừa qua quá đột ngột khiến chúng tôi lúng túng. Chúng tôi mong rằng những chính sách khi điều chỉnh nên dao động trong một chừng mực nhất định, tránh những điều chỉnh lớn đột ngột ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp, vì qua đó, gián tiếp ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng."
"Ảnh hưởng đó buộc chúng tôi tăng giá sản phẩm. Nhưng điều này lại khiến chúng tôi gặp khó do phải cạnh tranh với hàng Trung Quốc giá rẻ", ông Đỗ Hải Triều, Trưởng ban kỹ thuật & Marketing, công ty bóng đèn phích nước Rạng Đông cho biết.
Ông Triều cho rằng: "Nhà nước nên có những chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong những dự án sản xuất những sản phẩm mang hiệu suất cao. Về lâu dài nên có quy định chặt chẽ hơn về rào cản kỷ thuật để hạn chế hàng ngoại kém chất lượng tran lan trên thị trường, cạnh tranh không lành mạnh với hàng trong nước".
Ảnh minh họa: Ndhmoney.
Ông Nguyễn Văn Quá, TGĐ công ty bánh Bảo Ngọc bức xúc, chúng tôi rất khó khăn ở khâu đầu vào, tất cả đều tăng, điện, gas, xăng dầu... Các nhà phân phối lớn cũng yêu cầu chúng tôi làm sao để không tăng giá bán lẻ với khách hàng.
"Việc tăng giá các đầu vào như xăng, điện, USD... nên phân chia ra, không nên thực hiện cùng một lúc bởi dễ đẩy các loại giá lên. Ví dụ như xăng hãy cho tăng giá trước điện khoảng 3 tháng," ông Quá nói.
Hãy tính ngay tới hệ lụy động đất, sóng thần ở Nhật Bản
Đồng cảm với nỗi khổ của doanh nghiệp, mở đầu cuộc trao đổi khuyến nghị của mình, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan "kéo" các vị doanh nhân này vào mối lưu tâm khác. Bà nói: "Những biến động khó lường sau trận động đất và sóng thần tại Nhật Bản Bản, cũng sẽ ảnh hưởng tới Việt Nam. Đây là vấn đề nóng, không thể không nghĩ tới".
Nhật Bản đang là nhà cung cấp ODA lớn nhất cho Việt Nam, chiếm tới 30% nguồn ODA mỗi năm. Và đồng thời, những dự án của Nhật Bản có tỷ lệ giải ngân, thực hiện là lớn nhất. Chúng ta cũng áp dụng trong đó cả công nghệ của Nhật Bản. Trong lúc này, đã có dự báo Nhật Bản sẽ thiếu lương thực sau trận thiên tai, doanh nghiệp Việt Nam có nên tính toán như thế nào trước nhu cầu này?
Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan lưu ý thêm 2 vấn đề khác: Giá lương thực đang tăng, có thể là thuận lợi cho Việt Nam vì chúng ta nước xuất khẩu gạo lớn nhất nhì thế giới. Nhưng dù vậy, gạo của Việt Nam đang đứng trước thách thức về biến đổi khí hậu, ngập mặn ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Các doanh nghiệp liên quan lĩnh vực này sẽ phải lưu ý yếu tố này.
Những năm tới, thị trường nội địa sẽ có áp lực cạnh tranh lớn hơn. Lúc đó các cam kết về thuế trong ASEAN sẽ được thực hiện, thuế nhập khẩu từ Trung Quốc hầu hết các mặt hàng sẽ về mức 0-5%. Trước đây, cạnh tranh để xuất khẩu ra bên ngoài thì giờ cạnh tranh còn là sự giành giật FDI hoặc vốn gián tiếp hoặc chuyển giao công nghệ, con người. Bối cảnh này sẽ xếp hạng chính năng lực đối ứng của doanh nghiệp, của Chính phủ trong điều hành kinh tế.
Trong khi đó, ông Lê Xuân Nghĩa- Phó Chủ tịch Ủy ban giám sát tài chính quốc gia lại đưa ra những dự báo khá lạc quan cho môi trường kinh doanh sắp tới. Ông nói, lãi suất ngân hàng khá cao trong quý I và II nhưng sẽ bắt đầu giảm ở quý III. Không phải do thắt chặt tiền tệ mà do việc phân bố lại nguồn lực tài chính, cắt giảm đầu tư công, dành nhiều vốn cho khu vực tư nhân hơn, từ đó, có thể hi vọng lãi suất có thể giảm. Khi ấy thị trường chứng khoán sẽ phục hồi.
Nói câu chuyện tỷ giá, ông Nghĩa khẳng định, sẽ dần ổn định! Thâm hụt thương mại của Việt Nam khá lớn nhưng năm nào chúng ta cũng dư thừa ngoại tệ, nếu tính tổng thu trừ đi tổng chi. Ví dụ như năm 2009 thừa 1 tỷ USD, năm 2010 cũng dư. Trong 2 năm đó, Ngân hàng Nhà nước bán ra lượng lớn mới duy trì tỉ giá. Số dư thừa này đi ra ngoài thị trường hối đoái sẽ thành công cụ tích trữ của doanh nghiệp, người dân và có thể là của cả ngân hàng.
Theo TS Lê Xuân Nghĩa, một việc mà các doanh nghiệp nên làm là sử dụng hiệu quả tối đa nguồn vốn của mình. Các doanh nghiệp nên tăng cường liên kết với nhau, doanh nghiệp này là đầu vào của doanh nghiệp kia. Hoặc liên kết mua cổ phần.
Theo các vị chuyên gia này, dù khuyến nghị thế nào thì các doanh nghiệp phải xác định tinh thần: tự cứu mình trước đã. Hãy rà soát lại chiến lược kinh doanh, tiết giảm chi tiêu và quan sát tái cấu trúc kinh tế. Không phải là không có cơ hội. ví dụ như phát triển công nghiệp phụ trợ, hay Nhà nước sẽ nhường sân nhiều hơn cho các doanh nghiệp dân doanh.
Theo(Vef)​