VN làm gì khi lãnh đạo Asean?

[trangda]

VN làm gì khi lãnh đạo Asean?


Báo Philippines nói tỉ giá đồng nhân dân tệ đang "tàn phá xuất khẩu của Asean" trong giao thương với Trung Quốc


Việt Nam bắt đầu làm chủ tịch luân phiên của Asean cho cả năm 2010 trong lúc hiệp định thương mại của khối với Trung Quốc bắt đầu có hiệu lực, đặt ra câu hỏi về quan hệ với Bắc Kinh.
Tỷ giá đồng nhân dân tệ hiện bị cho là có lợi cho Trung Quốc thách thức Asean, dù Việt Nam sẽ không đóng vai tr̀o chính tại đây vì nằm ngoài nhóm áp dụng hiệp định tự do thương mại CAFTA với Trung Quốc.
Quan hệ đang chuyển biến của Hoa Kỳ với Miến Điện cũng là điểm Việt Nam có thể đóng một vai trò, theo bình luận của các chuyên gia.
Sức ép từ phía Bắc
Dù được ca ngợi là có chuẩn bị tốt cho vai trò chủ tịch, Việt Nam vẫn nằm ngoài Khu vực Tự do Mậu dịch Trung Quốc- Asean (CAFTA) từ năm nay và vẫn đang chuẩn bị để cùng Lào, Campuchia, Miến Điện vào CAFTA từ 2015.
Dù vậy, ở vị trí chủ tịch Asean, Việt Nam sẽ phải nhìn nhận các yêu cầu từ chính những nước phát triển hơn là Singapore, Thái Lan, Indonesia, Malaysia, Brunei, Philippines đã áp dụng CAFTA với Trung Quốc.
Theo Tân Hoa Xã trích số liệu của Trung Quốc thì trao đổi thương mại với Asean của Trung Quốc tăng từ 105.88 tỉ USD năm 2004 lên 231.07 tỉ năm 2008.
Nhưng theo một số nhà bình luận thì tỉ giá đồng nhân dân tệ của Trung Quốc vốn bị cho là yếu và đang “gây hại cho Asean”.
Boo Chanco trên The Philippine Star trong tháng 12 cho rằng Asean hoan nghênh chính sách tiền tệ của Trung Quốc với đồng nhân dân tệ vào 10 năm trước.
Nhưng nay, theo ông, sau khi nhiều nền kinh tế Asean đã phá giá đồng tiền của mình thì tỉ giá tiền của Trung Quốc đang khiến xuất khẩu của các nước láng giềng Asean bị thiệt.
Theo cây bút này, vấn đề là ở chỗ Trung Quốc vẫn tự nhìn mình như một nước đang phát triển nên cần được hưởng các ưu tiên như thế, dù rằng trên thực tế Trung Quốc đang vươn lên thành nền kinh tế thứ nhì thế giới, vượt cả Nhật Bản, và chỉ đứng sau Hoa Kỳ.
Chừng nào chưa xác định được lợi ích chung của toàn khối các nước ASEAN, và chừng nào các nước này chưa sẵn sàng cùng chung sức bảo vệ “thương hiệu” ASEAN thì chừng đó tổ chức ASEAN sẽ chỉ là cái diễn đàn để nước lớn sử dụng.
​ TS Vũ Quang Việt trong bài trên Thời báo Kinh tế Sài Gòn


Bài của nhà báo Philippine cũng nhắc Việt Nam đã vừa phá giá đồng tiền của mình để cạnh tranh với Trung Quốc.
Các nhà sản xuất Thái Lan và Philippines cũng đang phàn nàn rằng hàng Trung Quốc quá rẻ nên họ không thể cạnh tranh được.
Tuy thế, câu hỏi là Việt Nam trong cương vị chủ tịch Asean có đủ dũng cảm đưa ra vấn đề tỉ giá tiền tệ trong vùng để giải quyết chuyện hàng rẻ từ Trung Quốc hay không.
Các phát biểu đầu năm 2010 của lãnh đạo Việt Nam không thấy nói gì đến chủ đề này ngoài những cam kết thực hiện nghị trình ‘Biến viễn kiến thành Hành động’ (from Vision to Action).
Trước mắt, nói một cách ngoại giao, các nước Asean bày tỏ sự hài lòng với vai trò của Việt Nam.
Tổng thư ký Asean, ông Surin Pitsuwan nói với báo Jakarta Post hôm thứ Sáu tuần qua về Việt Nam như sau:
"Nước tân chủ tịch đã có một danh sách rõ ràng các ưu tiên và nghị trình hữu ích, làm định hướng về sự ủng hộ và đưa vào thực tiễn cho các nước thành viên Asean, cho Ban Thư ký và các bên thứ ba.”
Ai học của ai?
Bản Lộ trình (Roadmap) cho Asean năm 2010 mà Việt Nam muốn thực hiện nhắm vào việc tăng cường hợp tác nội bộ.
Đây chắc chắn là một thách thức không nhỏ vì sự khác biệt còn rất lớn trong trình độ phát triển kinh tế và nhận thức chính trị của các nước thành viên.
Trên báo Việt Nam gần đây có bài của Tiến sĩ Vũ Quang Việt, chuyên gia thống kê của Liên hiệp quốc mô tả kinh nghiệm làm việc tại nhiều nước Asean.
Việt Nam có thể đóng một vai trò trong việc 'cải hóa' Miến Điện


Ông viết:
“Cái khó hiện nay là có những nước rất giàu, hoặc có lực tài chính lớn vì đông dân; có nước lại rất nghèo và ít dân, khó có thể tham gia toàn bộ các cuộc họp, hay các hoạt động nhằm gắn bó các hoạt động của nhóm nước này.
"ASEAN hiện nay vẫn chưa có hình thức tổ chức quỹ chung để tài trợ hoạt động của những nước thiếu khả năng tài chính, và một lý do nữa cũng không kém quan trọng là ngay cái nhìn gắn bó mang tính chiến lược giữa các nước ASEAN cũng chưa có.”
Điều đáng chú ý, theo Tiến sĩ Vũ Quang Việt, là sự khác biệt thấy rõ ngay cả trong trình độ của Lào và Việt Nam.
“Quan chức Lào ở trung ương hơn hẳn Việt Nam là họ nói tiếng Anh rất tốt. Tôi làm việc với Cục Thống kê Lào bằng tiếng Anh mà không cần thông dịch. Buổi thuyết trình ở Bộ Kinh tế Kế hoạch cũng không cần thông dịch.”
Đó là chưa kể Lào có ỵ́ thức bảo vệ mô trường như tại Luang Prabang tốt hơn Việt Nam.
'Cải hóa' Miến Điện
Về tự do truyền thông, hiện Việt Nam bị coi là kém nhiều nước trong Asean.
Trả lời BBC trong năm 2009, ông Roby Alampay, Chủ tịch Liên minh Báo chí Đông Nam Á (Seapa), đại diện giới ký giả tại ba nước, Thái Lan, Phlippines và Indonesia từng quan ngại về việc Việt Nam xử các nhân vật bất đồng chính kiến:
"Trong lúc cộng đồng Asean đang tìm cách xây dựng uy tín và lực đẩy cho việc hình thành một Ủy hội Nhân quyền Asean, và nếu như chủ tịch khối Asean khi ấy không tôn trọng quyền công dân của họ trước tòa, đâu sẽ là cơ hội cho Ủy hội nhân quyền Asean bảo vệ quyền con người trong khối?"
Với tình hình đó, Việt Nam có ưu thế gì trong việc lãnh đạo Asean?
Kinh nghiệm ngoại giao đa phương vượt ra ngoài khu vực xem ra đang được nhắc đến trong trường hợp Việt Nam.
Báo Ấn Độ đầu năm cho rằng Việt Nam trong vai trò chủ tịch Asean sẽ cố gắng đưa vào thực hiện Hiệp định Tự do hóa thương mại giữa Ấn Độ và Asean, trị giá 2,13 tỉ USD, ngay trong quý I năm 2010.
Sự khác biệt về phát triển chính trị trong Asean lộ rõ nhất khi nhìn vào Miến Điện, nước do một tập đoàn các tướng lĩnh lãnh đạo một cách độc đoán.
Có vẻ như kinh nghiệm tiến lại gần Hoa Kỳ và Phương Tây của Hà Nội sẽ giúp Việt Nam đóng một vai trò trong quá trình “cải hóa” Miến Điện.
Vẫn theo Tiến sĩ Vũ Quang Việt thì “Ở vị thế chủ tịch ASEAN năm 2010, việc giúp Myanmar và Mỹ đạt tới những hiểu biết để hai bên từ bỏ chính sách đối nghịch sẽ làm tăng vai trò của Việt Nam trong việc xây dựng uy thế cho ASEAN. Và tất nhiên là lợi ích mang đến cho Việt Nam không phải là nhỏ.”
Tóm lại, trong một năm làm chủ tịch Asean, Việt Nam sẽ còn phải học nhiều từ chính các nước trong khối từ cách quản trị kinh tế, thông thoáng báo chí, nhân quyền trong khi có thể đưa ra ví dụ về việc tự chuyển đổi và xây đắp các quan hệ đa phương hơn cho Asean. bbc.co.uk


Việc phá giá đồng tiền dẫn đến giảm nhập siêu tuy nhiên người dân phải mua hàng hóa với số tiền VND nhiều hơn nhất là các mặt hàng liên quan XNK nhiều, vậy tại sao lại phá giá đồng tiền trong khi quyết định này đa phần bất lợi cho người tiêu dùng ?
Nhân công TQ giá cao hơn ở VN rất nhiều nhưng tại sao hàng TQ lại quá rẻ thế?
Tại sao chúng ta ko qui định sử dụng đồng tiền chung như khối EU để dễ kiểm soát?
Theo Bạn đọc VnEcon?

View more random threads:

• hội nghị về khí hậu ở Copenhagen , Đan Mạch
• giải pháp chống khủng hoảng
• Hành vi tiêu dùng thời bão giá
• Chỉ số tăng mạnh trở lại, thanh khoản chỉ ở mức trung bình
• Trung Quốc:"Không ăn được thì anh đạp cho đổ"
• Hiện trạng kinh tế thế giới
• Có vi phạm luật WTO khi trói oto nhập khẩu?
• Dầu thô có tuần tăng mạnh nhất trong 6 tuần
• Đầu tư vào phân khúc nào trước sự phát triển mạnh mẽ hạ tầng nhơn trạch, đồng nai
• Sản xuất Trung Quốc “thấm đòn” chính sách

[baongan]

Phản hồi: VN làm gì khi lãnh đạo Asean?

uhm...
mình nghĩ thế này thật chất việc phá giá đồng tiền cần có một nhận định đúng vấn đề và mục đích cuối cùng của chúng ta là gì chứ không thể nói một cách chung chung là phá giá đồng tiền sẽ làm giảm nhập siêu và gây thiệt hại cho người tiêu dùng trong nước. thật ra những kiến thức kinh tế chúng ta học trong nhà trường chỉ là những lý thuyết suông mang tính chung nhất, từ những kiến thức đó với thực tế nền kinh tế là một khoảng cách dài. Chúng ta thử nhìn qua người láng giềng TQ họ đang làm gì và mục đích của họ là gi? hay cụ thể hơn họ đang làm gì với chính sách tiền tệ của họ? tại sao họ lại neo chặt đồng nhân dân tệ vào đồng dolla? mục đích trước mắt thì ai cũng thấy rõ là thâm hụt thương mại giữa Mỹ và TQ đang đạt những con số kỉ lục trong những năm gần đây đến nỗi đây là một đề tài bàn thảo không thể không nhắc đến giữa các nhà lãnh đạo 2 nước trong các cuộc tiếp xúc. Vấn đề lớn nhất theo mình ở đây là tại sao TQ lại chọn Dolla mà không phải bất cứ đồng ngoại tệ nào khác để neo tỷ giá. Nếu nhìn một cách tổng thể hơn thì rõ ràng TQ đang được nhiều hơn là những con số khổng lồ từ thâm hụt thương mại với Mỹ, với những chính sách hết sức khôn ngoan TQ đang cố gắng giữ vũng thời kỳ tăng trưởng mạnh của quốc gia đến mức có thể. Họ luôn tự nhận mình là một nước đang phát triển và tranh thủ cho mình những lợi thế mà một quốc gia đang phát triển được hưởng, tuy nhên những ảnh hưởng của họ trên thế giới lại không hề nhỏ. Nhìn lại VN liệu chúng ta có nên học theo người láng giềng TQ, chúng ta có nên phá giá đồng tiền hay neo chặt đồng tiền của chúng ta vào một đồng ngoại tệ nào đó để giảm nhập siêu. Mình nghĩ đây là một vấn đề hết sức nhạy cảm và chúng ta nên cân nhắc kỹ lưỡng: chúng ta được gì, mất gì, mục đích cuối cùng của chúng ta là gì? Vấn đề tiền tệ, tỷ giá hối đoái cần được đặt trên một bức tranh tổng thể của nền kinh tế và cả vị thế đất nước nữa. Chúng ta cần nhắm tới những mục đích lâu dài hơn là những giải pháp trước mắt nhằm giảm nhập siêu hay giúp tăng trưởng kinh tế. Chính sách tiền tệ của Chính Phủ thì không dám bàn, nhưng liệu chúng ta có đang chạy theo những lợi ích trước mắt, liêu khi phá giá đồng tiền mà theo chúng ta nói là để giảm nhập siêu đồng thời cạnh tranh với hàng giá rẻ TQ có phải là giải pháp tối ưu. Nói đến hàng giá rẻ của TQ đang tran ngập thị trường VN, nhưng chúng ta có biết tại sao hàng hóa của họ lại rẻ như thế có phải là do đồng tiền của họ rẽ? cái này thì chúng ta phải xem lại, chất lượng của những loại hàng hóa đó như thế nào tiêu chuẩn ra sao, tại sao họ lại ưu tiên xuất sang nước ta những loại hàng hóa đó. Chúng ta đều biết ngày nay TQ không còn là một nền kinh tế nghèo nàn lạc hậu nữa mà họ đang là một trong những nền kinh tế lớn nhất thế giới và đang chuyển dịch mạnh mẽ sang nền kinh tế tri thức, công nghệ cao. Vậy những sản phẩm tiên tiến của họ đâu rồi, tại sao những sản phẩm chất lượng cao của TQ không hoặc rất ít xuất hiện tại VN, nhưng những hàng giá rẽ kém chất lượng thì tràn lan? có phải rào cản kĩ thuật ở nước ta còn quá thiếu và quá yếu? có phải người VN nghèo quá khong xài ổi đồ cao cấp của TQ? Trở lại với vấn đề tiền tệ, cụ thể là ý tưởng hình thành khối đồng tiền chung, liệu có phải là giải pháp khả thi? nhưng trước hết phải xem mục đích chúng ta là gì đã. đây là một vấn đề hết sức hệ trọng việc hình thành một cộng đồng Đông Á hay là một cộng đồng Châu Á với khu vực mậu dịch tự do và khối đồng tiền chung như mô hình của EU sẽ vô hình chung thành thành nên một thái cực mới ở Châu Á bổ sung vào trật tự thế giới đa cực hiện nay. Đây có thể là một xu hướng nhưng liệu có phải là giải pháp cho tình hình thương mại trong khu vực hiện nay khi mà đang có một khác biệt quá lớn về trình độ kinh tế, lợi ích chính trị, Xh giữa các quốc gia nội khối cũng như các nước đối tác: Nhật Bản, TQ, Hàn Quốc...

[canhosaigon]

Phản hồi: VN làm gì khi lãnh đạo Asean?

Bạn đọc VnEcon tiếp tục giúp đỡ basa giải các câu hỏi trên nhé. Thanks

[dungwinline]

Phản hồi: VN làm gì khi lãnh đạo Asean?

Trùi cái này là việc của nhà nước, của chính phủ những ngừoi dân nhỏ bé như mình làm sao bít được, đây là vấn đề liên quan đến mọi mặt của đới sống Xh, an ninh và chiến lược quốc gia nên mình không dám có ý kiến. Tuy nhiên bàn chơi cho vui thì mình nhận thấy thế này: chúng ta trước hết cần ưu tiên cho việc tăng cường đoàn kết nội khối, rút ngắn khoảng cách phát triển giữa các quốc gia, tiếp tục thúc đẩy hình thành cộng đồng ĐNÁ. Dựa vào kinh nghiệm ngoại giao đa phương của mình chúng ta nên thúc đẩy các chương trình đối thoại với các nước đối tác đặc biệt là tranh thủ các hiệp định hợp tác với các quốc gia có ảnh hưởng lớn: Nhật Bản,Hàn Quốc,TQ,Ấn Độ...tạo cho họ sự chú ý nhiều hơn vào khu vực đang phát triển năng động bật nhất thế giới này tạo cho họ có cơ hội nâng tầm ảnh hưởng của mình tại khu vực nhiều hơn tạo tiền đề cho một cộng đồng Đông Á hình thành trong thời gia không xa

[dungwinline]

Phản hồi: VN làm gì khi lãnh đạo Asean?

Trùi cái này là việc của nhà nước, của chính phủ những ngừoi dân nhỏ bé như mình làm sao bít được, đây là vấn đề liên quan đến mọi mặt của đới sống Xh, an ninh và chiến lược quốc gia nên mình không dám có ý kiến. Tuy nhiên bàn chơi cho vui thì mình nhận thấy thế này: chúng ta trước hết cần ưu tiên cho việc tăng cường đoàn kết nội khối, rút ngắn khoảng cách phát triển giữa các quốc gia, tiếp tục thúc đẩy hình thành cộng đồng ĐNÁ. Dựa vào kinh nghiệm ngoại giao đa phương của mình chúng ta nên thúc đẩy các chương trình đối thoại với các nước đối tác đặc biệt là tranh thủ các hiệp định hợp tác với các quốc gia có ảnh hưởng lớn: Nhật Bản,Hàn Quốc,TQ,Ấn Độ...tạo cho họ sự chú ý nhiều hơn vào khu vực đang phát triển năng động bật nhất thế giới này tạo cho họ có cơ hội nâng tầm ảnh hưởng của mình tại khu vực nhiều hơn tạo tiền đề cho một cộng đồng Đông Á hình thành trong thời gia không xa

Ở đây mình chỉ hỏi dưới gốc độ kinh tế thôi bạn ơi. Bạn đọc VnEcon Tiếp tục với các câu hỏi nhé....thanks

[anhkhung368]

Phản hồi: VN làm gì khi lãnh đạo Asean?

Theo quan điểm của mình khi VN làm chủ tịch Asean cần phải tranh thủ cơ hội có lị cho chính bản thân trước hết là tạo mối quan hệ với các nền kinh tế phát triển hơn , tạo điều kiện cho các doanh nhan có MT làm ăn phát triển .
câu hỏi là Việt Nam trong cương vị chủ tịch Asean có đủ dũng cảm đưa ra vấn đề tỉ giá tiền tệ trong vùng để giải quyết chuyện hàng rẻ từ Trung Quốc hay không.
Cái này phải tuỳ thuộc vào sự quyết đoán và tài năng của người đóng vai trò chủ tich
Nhân công TQ giá cao hơn ở VN rất nhiều nhưng tại sao hàng TQ lại quá rẻ thế?
Tại sao chúng ta ko qui định sử dụng đồng tiền chung như khối EU để dễ kiểm soát
bởi vì hàng nhập vào Việt Nam thường có chất lượng không tốt, mặt khác thị trường Việt Nam tương đối dễ tính.
Tại sao không lập đồng tiền chung ? Bởi vì nên kinh tế các nước Asean chênh lệch không nhỏ hơn nữa các nước không có sự thống nhất đoàn kết cao.

[anhkhung368]

Phản hồi: VN làm gì khi lãnh đạo Asean?

Lợi ích của phá giá tiền đồng có nhiều góc nhìn. Ở góc nhìn doanh nghiệp trong nước, nó làm giảm nhiệt cho giao dịch ngoại tệ giữa khối ngân hàng và doanh nghiệp và cả khối doanh nghiệp với hệ thống tín dụng chợ đen. Do đó, ít nhiều làm giảm áp lực cung ngoại tệ trong nước cho doanh nghiệp. Nhìn từ xuất khẩu, nó có lợi cho ngành sản xuất xuất khẩu, và quay trở lại thúc đẩy hệ thống sản xuất trong nước, nó giải quyết phần nào mối lo giảm phát trong thời kỳ khủng hoảng.
Nhưng chưa có nhạc trưởng của nền kinh tế dù đã có nhiều phân tích cho rằng, lợi ích về giá trị giao dịch thương mại sẽ nghiêng về phía nhập siêu hơn là xuất khẩu. Bởi cùng mua một mặt hàng, nay chúng ta sẽ phải trả nhiều tiền hơn. Và chúng ta đang là nước có giai đoạn nhập siêu kéo dài, chưa lường được và chưa có kế hoạch cho việc chấm dứt tình trạng nhập siêu của nền kinh tế. Rõ ràng từ góc nhìn này, phá giá đồng tiền sẽ được một mất hai, làm tăng nhập siêu và nghiêng lệch cán cân thương mại vãng lai. Ấy thế mà ai nói cứ nói, ai lo cứ lo, chẳng có người đủ tầm cầm cân nảy mực thì lợi cho ai cứ thế mà làm.
Tôi không thấy lợi ích từ phá giá đồng tiền nội địa với vấn đề nhập siêu. Phá giá đồng tiền cũng là việc làm gây ảnh hưởng rất xấu tới tâm lí các nhà đầu tư nước ngoài về sức khỏe của nền kinh tế. Chúng ta lại đang cần họ vào đầu tư.
Về phần vai trò của Việt Nam trong năm 2010 có lẽ Việt Nam đã chọn đúng nhiệm vụ trọng tâm là tăng cường liên kết và hợp tác trong nội bộ cộng đồng ASEAN. Cộng đồng này có thể là một đối tác, đối trọng lớn hơn trên thế giới nếu nó có sự gắn kết và cùng chung bài bản nhưng sự thực thì nó quá ư lỏng lẻ, bị phân tán, chia rẽ và dễ bị lợi dụng từ các mối quan hệ song phương, đa phương khác. Liên kết khối này lại thành một tập thể có ý chí hơn sẽ tự nâng uy tín, vai trò của cả khối trong Hiệp định với Trung Quốc, và các tổ chức thương mại quốc tế khác.
Một viễn cảnh hàng hóa Trung Quốc tràn ngập thị trường ASEAN là rất gần và nhiều nước sẽ phải cơ cấu lại nền kinh tế, điều mà Việt Nam khó làm vì thiếu nhiều yếu tố cần thiết trong đội ngũ quản lý. Việt Nam và các nước kém phát triển hơn có thể học hỏi kinh nghiệm từ các nền kinh tế mạnh hơn trong khu vực để tái cơ cấu nền kinh tế trong cuộc hôn nhân mới của cả khu vực với Trung Quốc.
Nếu cả khối được liên kết lại chặt chẽ hơn thì chính sự đa dạng của từng quốc gia sẽ tạo lợi thế riêng, linh hoạt riêng trong cuộc cạnh tranh với gã khổng lồ Trung Quốc.

[anhkhung368]

Phản hồi: VN làm gì khi lãnh đạo Asean?

Theo tôi thì ngoài những nhiệm vụ kinh tế, chính trị của cả khối Asean chúng ta cùng các nước trong khối phải giải quyết tốt những yêu cầu đặt ra, và còn một vấn đề quan trọng nữa là vấn đề Biển Đông chúng ta cũng phải cố gáng để liên minh với các nước trong khối để làm đói trọng với Trung Quốc, dù gì chúng ta cũng trong cùng một hiệp hội, một khu vực kinh tế có tương lai, một thị trường với hơn 500 triệu dân cơ mà.

[nguyenhungcase]

Phản hồi: VN làm gì khi lãnh đạo Asean?

Nhìn chung các nước ĐN Á có lợi thế sản xuất gần giống nhau thậm chí là đối thủ của nhau như VN và Thái Lan thì làm sao bắt tay để loại hàng TQ,ở VN ngay chính trên sân nhà mà ta đã thua TQ thì cơ sở nào để thắng TQ đây.....?

[nguyenhungcase]

Phản hồi: VN làm gì khi lãnh đạo Asean?

Nhìn chung thì các hiệp định thương mại đa phương, song phương thì đều mang tính chất cả 2 bên cùng có lợi, nhưng vần đề là bên nào có lợi nhiều hơn. Nếu nhìn sang 2 khu vực mậu dịch tự do lớn nhất thế giới hiện nay là EU và bắc Mỹ thì ở CAFTA rõ ràng là lợi thế so sánh giữa các quốc gia là chưa được tương xứng cho lắm, nhưng chúng ta vẫn phải thừa nhận xu thế đa dạng hóa, đa phương hóa, tăng cường liên kết khu vực là một xu thế tất yếu trên thế giới hiện nay. Tuy mặc dù khu vực mậu dịch tự do TQ-ASEAN ra đời có phần là hơi sớm nhưng nó cũng khằng định được xu thế tất yếu của thế giới hiện nay tạo ĐK cho các hiệp định thương mại giữa ASEAN và các quốc gia lớn khác trong khu vực ra đời trong tương lai.